การทอผ้าสายฝนลายขิดช้าง

ภูมิปัญญาท้องถิ่น                           กรมการพัฒนาชุมชน  กระทรวงมหาดไทย

1. ผลิตภัณฑ์

ภูมิปัญญาท้องถิ่น                                  การทอผ้าสายฝนลายขิดช้าง

1.1  ประวัติความเป็นมา

การทอผ้าสายฝนลายขิดช้าง เป็นการทอผ้าพื้นเมืองที่มีการสืบทอดต่อๆกันมา ตั้งแต่ ปู่ ย่า ตา ยาย ที่มีการถ่ายทอดให้เป็นมรดกแก่ลูกหลานจากรุ่นสู่รุ่นกันมาช้านาน ผ้าสายฝนลายขิดช้าง เดิมมาจากการทอเป็นหมอนขิดลายช้าง ใช้เองในครัวเรือนทำจากผ้าฝ้ายธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น มีลักษณะลวดลายสวยงามเป็นรูปช้างเป็นงานฝีมือที่ประณีต โดยปัจจุบันการทอผ้าสายฝนลายขิดช้างได้มีการนำมาประยุกต์ให้เกิดเป็นสินค้าที่สร้างรายได้ให้กับชุมชน เช่น นำไปทำผ้าปูโต๊ะ ตัดเสื้อ ทำผ้าม่าน เป็นต้น โดยมีนางพิมษ์พา  บุ่งนาแซง เป็นประธานกลุ่มผู้ผลิตผ้าสายฝนลายขิดช้าง บ้านแฝก หมู่ 7 ตำบลโพนงาม  อำเภอคำชะอี  จังหวัดมุกดาหาร

                                       ผ้าสายฝนลายขิดช้าง

1. ผลิตภัณฑ์

1.2 อัตลักษณ์(เอกลักษณ์)/จุดเด่นของผลิตภัณฑ์

ผ้าสายฝนลายขิดช้างการทอใช้ฟืม 5 เขา ยกลายทำให้มีลวดลายที่สวยงามและแตกต่างไปจากการทอผ้าต่างๆทั่วไป มีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์คือ รูปช้าง

                                                      ผ้าสายฝนลายขิดช้าง

1.3 มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ

1.3.1        มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) เลขที่ มผช.๑๕(๑)/๒๕๔๖

1.3.2        OTOP คัดสรร 4 ดาว พ.ศ. 2547

1.4 ความสัมพันธ์กับชุมชน

ใช้ฝีมือ แรงงาน จากคนในครอบครัว และคนในชุมชนอย่างแท้จริง ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น จึงทำให้คนในชุมชนมีความผูกพันกันเหมือนญาติพี่น้อง มีการรวมกลุ่มเตรียมสมาชิกให้ได้รับความรู้ สร้างความเข้าใจให้ตรงกันในการพัฒนาภูมิปัญญา

                                        การทอผ้าสายฝนลายขิดช้าง

2.  กระบวนการผลิต

2.1 วัตถุดิบและส่วนประกอบ

           2.1.1 กี่

          2.2.2 กระสวย

          2.2.3หลา

          2.2.4 ฟืม

          2.2.5 ไม้เก็บลาย

          2.2.6 ฝ้าย

          2.2.7 สีย้อม

          2.2.8 ฟาง

         2.2.9 เฝือ

2.2 ขั้นตอนการผลิต

            2.2.1 นำฝ้ายมาปั่นใส่กระบอก

           2.2.2 มัดลายสายฝนด้วยฟาง

           2.2.3 นำไปย้อมสีตามต้องการและนำไปล้างน้ำให้สะอาด

          2.2.4 นำไปผึ่งแดดให้แห้งแล้วตัดฟางที่มัดลายออก

           2.2.5 นำไปปั่นเป็นหลอด

           2.2.6 นำไปค้นใส่เฝือ

           2.2.7 นำไปสืบใส่ฟืม

           2.2.8 ทอเป็นผืนโดยใช้ฝ้ายเส้นพุ่งและเส้นยืนเป็นฝ้ายชนิดเดียวกัน

           2.2.9 ขิดเป็นลายช้างที่ชายผ้าสองข้างขนาด โดยผ้ามีขนาด 200x80 เซนติเมตร

2.3 เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต

      การขิดลายต่างๆจะต้องมีเขาเก็บลายนั้นๆ เช่น ลายช้าง ลายข้าวหลามตัด ฯลฯ

3. ผู้ผลิต ผู้ประกอบการ

3.1 กลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ

กลุ่มผู้ผลิต   : กลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้าบ้านแฝก หมู่.7

          สถานที่ผลิต : บ้านเลขที่  15  หมู่ 7  บ้านแฝก  ตำบลดพนงาม  อำเภอคำชะอี  จังหวัดมุกดาหาร

                           รหัสไปรษณีย์   49110 

                 โทร   :  084-8349004

          ประธานกลุ่ม: นางพิมษ์พา  บุ่งนาแซง

          สถานที่ตั้งกลุ่ม: บ้านเลขที่   15  หมู่ 7  บ้านแฝก  ตำบลโพนงาม  อำเภอคำชะอี  จังหวัดมุกดาหาร

                             รหัสไปรษณีย์ 49110

                   โทร : 0848349004

3.2 แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์

          3.2.1 กลุ่มทอผ้าบ้านแฝก ม.7

                   บ้านเลขที่  15  หมู่ 7  บ้านแฝก  ตำบลโพนงาม  อำเภอคำชะอี  จังหวัดมุกดาหาร  49110

          3.2.2 ร้านโยสปอร์ตอำเภอคำชะอี และมุกดาหาร

          3.2.3 โรงเรียนในเขตจังหวัดมุกดาหา

เส้นทางคมนาคม

1.รถโดยสารประจำทาง

จากจังหวัดมุกดาหารมีรถโดยสารประจำทางวิ่งผ่านทางเข้าหมู่บ้านดังนี้

มุกดาหาร – กรุงเทพฯ

มุกดาหาร – ขอนแก่น

มุกดาหาร – กุฉินารายณ์

มุกดาหาร – หนองสูง

มุกดาหาร – คำชะอี

จากบ้านหนองเอี่ยนไปบ้านหัวขัวตำบลหนองเอี่ยนแล้วเลี้ยวขวาหน้าวัดศรีษะตะพานบ้านหัวขัวตรงไปถึงบ้านแฝกระยะทาง 3 กิโลเมตร